شاهکارهای خطاطی اسلامی

کتاب «شاهکارهای خطاطی اسلامی» تألیف عبدالکبیر خطیبی و محمد سجلماسی است که مژگان جایز و محمدرضا عبدالعلی آن را به زبان فارسی ترجمه کرده‌اند. در مقدمه‌ی این کتاب می‌خوانید: «خطاطی هنر گرافیک خط است؛ این هنر تجسم ما را از زبان و جای‌نگاری آن بازسازی می‌کند. از این منظر خطاطی در زبان عربی بر اصل مکانی ساده‌ای استوار است: الفبای عربی در تعامل میان یک خط افقی پایه و خطوط عمودی حروف آن نوشته می‌شود. این خط از راست به چپ، با افزودن واکه‌ها نشان‌های تفکیک و حلقه‌هایی که به طور متناوب بالا و پایین خط پایه قرار می‌گیرند، نوشته می‌شود. ساختار و آهنگ حروف به این فرم نوشتار اصالت می‌بخشد به گونه‌ای که می‌توان آن را از بسیاری جهات بی‌نظیر دانست: در اینجاست که به نیروی «اسلیمی» به عنوان فرمی انعطاف‌پذیر پی می‌بریم.»

گزیده‌ای از کتاب:

«خط نسخ، خطی ابداع‌شده در اوایل قرن چهارم سال ۳۱۰ هجری قمری توسط ابن مقله که در ابتدا خطی هم‌پایه‌ی کوفی بود. این خط از دو خط قبطی و سریانی اخذ شده بود. هرچند برخی معتقدند که نسخ پیش از ابن مقله نیز وجود داشته ولی آنچه مسلم آن‌که او این را به اوج و کمال رسانیده. خط نسخ به طور کلی از اواخر قرن دوم هجری رایج شد. ولی تا اواخر قرن سوم هجری چندان متداول نبود. این خط به تمام سرزمین‌های شرقی که تحت لوای اسلام بوده‌اند گسترش یافت. ایرانیان برای نیازهایی چون کتابت نوعی نسخ به‌کار می‌بردند که متفاوت بود. امتیاز مهم خط نسخ در رعایت نسبت است، که یکی از خط قواعد مهم خوشنویسی می‌باشد که موجب زیبایی خط است.»

کتاب «شاهکارهای خطاطی اسلامی» در انتشارات فرهنگسرای میردشتی چاپ شده و در اختیار علاقمندان به هنر خوشنویسی قرار گرفته است.