نمایشنامهی «امپراتور جونز» تألیف یوجین اونیل است که یدالله آقاعباسی به زبان فارسی ترجمه کرده. در معرفی کتاب آمده است: « امپراتور جونز در بین آثار اونیل نقطه عطفی به شمار میآید. این نمایشنامه که کمتر به دیالوگ و بیشتر، برای تکمیل زبان نمایشی به تأثیرات صحنه و صدا متکی است، کلیدی بود که اونیل برای گشودن در همهی گنجینههای تئاتر مدرن خود پیدا کرد. بروتوس جونز حاکم سیاهپوست مستبدی است که با طغیان مردم سرنگون میشود و پا به فرار میگذارد. او تمام شب در جنگل دور خود میگردد و اونیل در این شب هولناک و در جنگل خاطرات او نقابهای تمدن بشری را از چهره او برمیگیرد و او را به ریشههای نژادی و انسانی خود بر میگرداند. طنز قضیه در این است که بروتوس جونز وارث همهی ارزشهای معاملهگران سپیدپوستی است که اجداد او را از آفریقا به بازار برده فروشان کشانده بودند.»
گزیدهای از کتاب
«تالاری در قصر امپراتور که اتاقی دلباز است با سقف بلند و دیوارهای لخت گچکاری، کف اتاق را با کاشی سفید فرش کردهاند. در قسمت چپ عقب راهروی وسیعی است که به رواقی با ستونهای سفید ختم میشود. معلوم است که قصر را بر بلندی بنا کردهاند. چون از ورای رواق چیزی به جز تپههای دوردست که سر آنها را نخلستانهای انبوه پوشانده دیده نمیشود. در وسط دیوار سمت راست درگاه کوچکتر طاقداری است که به اتاقهای نشیمن قصر ختم میشود. اتاق خالی از مبلمان است، به جز صندلی غولپیکری از چوب تتراشیده، که در وسط اتاق رو به جلو گذاشتهاند، معلوم است که این تخت امپراتور است. تخت را رنگ سرخ خیره کنندهای زدهاند.
بالشی به رنگ نارنجی روشن روی تخت و بالش کوچکتری روی زمین است که پا روی آن میگذارند از پای تخت تا دم درهای ورودی فرشهای باریکی به رنگ قرمز مات انداختهاند اواخر بعد از ظهر است، اما هنوز تور زرد آفتاب بر رواق میتابد و گرما طاقت فرساست با بالا رفتن پرده، پیرزنی سیاهپوست و بومی از در سمت راست با احتیاط به داخل میخزد. بسیار پیر است، پیراهن چلوار ارزان قیمتی بر تن دارد، پا برهنه است. روسری گل دار قرمزی به سر دارد و فقط چند شاخه موی سپیدش از آن بیرون است. چوبی بر سر شانهاش گذاشته که بقچه بند یلی رنگی بر سر آن زده است. کنار در چند لحظه میماند و به بیرون زل میزند، انگار از این که دیده میشود، بینهایت وحشت دارد. بعد بیصدا و قدم به قدم به طرف در عقبی میلغزد. در این لحظه اسمیترز در زیر رواق ظاهر میشود.»
نمایشنامهی «امپراتور جونز» در انتشارات کتابسرای میردشتی به چاپ رسیده است و در اختیار علاقهمندان به نمایشنامه قرار گرفته.